Een marter in de tuin kan voor veel overlast zorgen. Ze kunnen lawaai maken, schade veroorzaken aan isolatie of kabels, en hun geursporen zijn niet bepaald aangenaam. Toch is de marter een interessant en intelligent dier dat een belangrijke rol speelt in de natuur. In dit artikel lees je alles over wat een marter is, hoe je een marterhol kunt herkennen, waarom ze in je tuin of huis terechtkomen en – heel belangrijk – wat je er op een natuurlijke en diervriendelijke manier tegen kunt doen.
Wat is een marter?
De marter behoort tot de familie van de marterachtigen (Mustelidae), waartoe ook wezels, bunzingen en otters behoren. Het zijn middelgrote roofdieren met een lang, slank lichaam, korte poten en een pluimstaart. Hun vacht is meestal bruin of grijsbruin met een lichtere vlek op de keel.
Marters zijn nachtactieve dieren die zich voornamelijk ’s nachts laten zien. Overdag rusten ze in holen, oude schuren of onder daken. Ze zijn erg wendbaar en kunnen goed klimmen, springen en sluipen.
Waar komen marters voor?
In Nederland en België komen voornamelijk twee soorten marters voor: de steenmarter en de boommarter.
Steenmarter (Martes foina):
Deze soort voelt zich thuis in de buurt van mensen. Ze komen vaak voor in dorpen, steden, schuren en zelfs op zolders. Een steenmarter in de tuin is dus geen zeldzaamheid.
Boommarter (Martes martes):
Deze marter leeft vooral in bosrijke gebieden en vermijdt menselijke bebouwing. Ze maken hun nest in boomholtes of oude spechtennesten.
Andere marterachtigen, zoals de bunzing of wezel, lijken erop, maar hebben andere leefgewoonten.
boommarter
Wat eten marters?
Marters zijn alleseters. Hun dieet bestaat uit kleine zoogdieren, vogels, insecten, eieren, fruit en bessen. In de zomer snoepen ze graag van wat de tuin te bieden heeft – bijvoorbeeld rijpe aardbeien of frambozen kunnen soms onbedoeld een marter aantrekken. Ook voedselresten, kippenvoer of open afvalbakken kunnen een uitnodiging zijn. Heb je overlast van slakken, dan kan een marter soms zelfs onverwachts toch welkom zijn om indirect slakken te bestrijden.
Waarom zit er een marter in je tuin of huis?
Een marter in de tuin zoekt meestal naar een schuilplaats, voedsel of een veilige plek om een nest te maken. Vooral in het voorjaar, tijdens de voortplantingsperiode, zoeken vrouwtjes een rustige plek om hun jongen groot te brengen.
Ze worden vaak aangetrokken door:
- Rommelige hoekjes, stapels hout of oude schuurtjes
- Toegankelijke kruipruimtes of openingen onder daken
- Voedselbronnen (zoals afval, kippen of voer voor huisdieren)
- Andere dieren – bijvoorbeeld muizen of ratten, waar ze op jagen
Hoe herken je sporen van marters?
Een marter is schuw, maar laat duidelijke sporen na. Zo kun je een marterhol herkennen of merken dat er een steenmarter in de tuin zit:
- Pootafdrukken: Kleine sporen met vijf tenen en nagelafdrukken.
- Uitwerpselen: Draadvormig, vaak met resten van bessen of veren erin.
- Geur: Een sterke, muskusachtige geur.
- Geluiden: ’s Nachts hoor je soms geritsel of gekrabbel op zolder of in de tuin.
- Schade: Losgetrokken isolatie, kapotte kabels of opgegraven grond.
Een steenmarterhol in de tuin herken je vaak aan een opening onder een schuur, stapel hout of tussen stenen muren. Soms gebruiken ze een oude konijnen- of dassenburcht als schuilplaats.
Hoe ziet een marterhol eruit?
Een marterhol in de tuin is meestal niet groot. Het heeft een ingang van ongeveer 5 tot 10 centimeter breed en is vaak goed verborgen. De binnenkant is bekleed met bladeren, stro of ander zacht materiaal. Je herkent het aan:
- Een duidelijke, gladde ingang met sporen eromheen
- Kleine pootafdrukken in de buurt
- Uitwerpselen of geursporen bij de opening
Het kan lastig zijn om met zekerheid te zeggen welk dier het hol gemaakt heeft, maar de geur, grootte en de vorm van de ingang geven vaak al een sterke aanwijzing dat het om een marter gaat.
Hoe kun je marters verjagen of bestrijden?
Marters zijn beschermde dieren, wat betekent dat je ze niet mag doden of vangen zonder vergunning. Gelukkig kun je ze op natuurlijke manieren verjagen of voorkomen dat ze terugkomen.
1. Sluit openingen af
Controleer schuren, kruipruimtes, daken en kieren. Gebruik fijn gaas of stevige platen om toegangen te blokkeren, vooral in het voorjaar.
2. Verwijder voedselbronnen
Ruim voedselresten, dierenvoer en afval goed op. Denk ook aan kippenhokken en composthopen.
3. Gebruik geurverjagers
Marters hebben een sterke reukzin. Geuren van azijn, citrusschillen of hondenharen kunnen ze afschrikken. Je kunt ook speciale marterverjagers kopen (natuurlijk of ultrasoon).
4. Houd de tuin opgeruimd
Verwijder stapels hout, oude rommel of dicht struikgewas waarin ze zich kunnen verschuilen. Een nette tuin helpt niet alleen tegen marters, maar ook tegen ander ongedierte zoals slakken, muizen etc.
5. Licht en geluid
Fel licht of geluidssensoren kunnen helpen om marters te ontmoedigen, vooral als ze ’s nachts actief zijn.
Mag je een marter verplaatsen?
Nee, marters zijn wettelijk beschermd in Nederland en België. Je mag ze niet vangen of verplaatsen zonder toestemming van de juiste instanties. Wil je zeker weten wat er in je tuin zit en hoe je dit diervriendelijk oplost, neem dan contact op met een lokale faunabeheerder of ongediertebestrijder die ervaring heeft met marters.
Samengevat
Een marter in je tuin is niet gevaarlijk, maar kan wel voor overlast zorgen. Door te letten op sporen, geuren en schuilplekken kun je een marterhol herkennen en maatregelen nemen om te voorkomen dat ze zich vestigen. Met natuurlijke middelen en een beetje onderhoud houd je je tuin aantrekkelijk voor gewenste gasten – en onaantrekkelijk voor ongewenste bezoekers.
Een marter is een fascinerend dier dat thuishoort in onze natuur, maar liever niet in je tuin of huis. Door hun leefgewoonten te begrijpen en op een vriendelijke manier maatregelen te nemen, kun je samenleven met dit slimme nachtdier zonder overlast te ervaren.